4.อวัยวะที่เกี่ยวกับระบบการหายใจ
มนุษย์ทุกคนต้องหายใจเพื่อมีชีวิตอยู่ การหายใจเข้า อากาศผ่านไปตามอวัยวะของระบบหายใจตามลำดับ ดังนี้
จมูกเป็นทางผ่านของอากาศด่านแรกประกอบด้วยโครงสร้างรูปสามเหลี่ยมของกระดูกและกระดูกอ่อนผิวด้านนอกปกคลุมด้วยผิวหนัง
ส่วนผิวด้านในบุด้วยเยื่อเมือก (Mucous membrane) มีช่องเปิดของช่องจมูกอยู่ 2 ช่อง แยกจากกันโดยผนังกั้น (Septum) ภายในเยื่อเมือกจะมีต่อมน้ำมันทำหน้าที่เป็นด่านป้องกัน ฝุ่นละอองไม่ให้ลงไปสู่ปอดช่องจมูกในส่วนที่อยู่ลึกเข้าไปแบ่งออกเป็น 2 ส่วน
ส่วนบนจะเป็นพื้นที่เกี่ยวกับการดมกลิ่นส่วนล่างจะเป็นทางผ่านของอากาศโดยมีส่วนของกระดูกเอทมอยด์ (Ethmoid) และกระดูกคอนคี
ส่วนล่าง (Inferior conchae) ยื่นออกมา 3 อัน เพื่อให้อากาศผ่านเข้าไปได้มาก
และระหว่างกระดูกที่ยื่นออกมานี้ จะมีร่องเนื้อแดง (Metus) ซึ่งเป็นทางผ่านของอากาศ และมีอยู่ข้างละ 3 อัน ภายในร่องเนื้อแดงจะมีช่องเปิดของโพรงอากาศ (Air
sinus) ในกะโหลกศีรษะ ซึ่งมีอยู่ 4 แห่งด้วยกันคือ โพรงอากาศที่โหนกแก้ม (Maxilla sinus) ที่หน้าผาก (Forntalsinus) ที่ดั้งจมูก (Ethmoid
sinus) และที่กระดูกสฟินอยด์ (Sphenoid
sinus) จมูกนอกจากทำ หน้าที่เป็นทางผ่านของอากาศไปสู่ปอดแล้ว
ยังทำหน้าที่รับกลิ่น ช่วยทำให้เสียงชัดเจน
อากาศชุ่มชื้นและกรอง ฝุ่นละออง
นอกจากนี้ยังมีท่อน้ำตา (Naso-lacrimal duct) มาเปิดที่หัวตาอีกด้วย
4.2. หลอดคอ (Pharynx)
หลอดคอ หรือ คอหอย เป็นส่วนที่อยู่ต่อจากจมูกและปาก เป็นหลอดตั้งตรงยาวประมาณยาวประมาณ5
นิ้ว มีลักษณะคล้ายกรวย หลอดคอ แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ
1)
คอหอยส่วนที่อยู่ติดต่อกับจมูก (Naso-pharynx) เป็นทางผ่านของอากาศอย่างเดียวที่ส่วนนี้จะมีช่องไปติดต่อกับหูส่วนกลาง
เรียกช่องนี้ว่า หลอดยูสเตเชียน (Eustachian’s
tube)
2)
คอหอยส่วนที่อยู่ติดกับปาก (Oro-pharynx) เป็นทางผ่านของอาหารและอากาศ
3) คอหอยส่วนที่อยู่ติดกับกล่องเสียง (Laryngo-pharynx) เป็นทางผ่านของอากาศอย่างเดียว
4.3. หลอดเสียง (Larynx)
หลอดเสียง หรือ กล่องเสียง (Larynx) เป็นอวัยวะพิเศษ ลักษณะเป็นหลอดยาวประมาณ4.5 cmในผู้ชาย และ 3.5
cm ในผู้หญิง
หลอดเสียงเจริญเติบโตขึ้นมาเรื่อยๆ
ตามอายุในวัยเริ่มเป็นหนุ่มสาว หลอดเสียงเจริญขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในผู้ชาย เนื่องจากสายเสียง (Vocal cord) ซึ่งอยู่ภายในหลอดเสียงนี้ยาวและหนาขึ้นอย่างรวดเร็วเกินไปจึงทำให้เสียงแตกพร่า
การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดจากฮอร์โมนของเพศชายทำหน้าที่เป็นทางเดินอากาศ
ตั้งอยู่ส่วนบนด้านหน้าคือบริเวณลูกกระเดือก(Adam’s apple) ด้านหน้าของหลอดอาหารประกอบด้วยกระดูกอ่อนทั้งชนิดใสและชนิดยืดหยุ่น
9ชิ้นด้วยกัน ยึดติดกันด้วยเอ็นยึดข้อต่อและกล้ามเนื้อ กระดูกอ่อนต่างๆ ได้แก่
1.กระดูกอ่อนไทรอยด์ (Thyroid Cartilage) เป็นกระดูกอ่อนชิ้นใหญ่ที่สุด
ประกอบด้วยกระดูกอ่อนแผ่นสี่เหลี่ยม 2 แผ่นมาประกบกันเป็นลูกกระเดือก
2. กระดูกอ่อนคริคอยด์ (Cricoid Cartilage) รูปร่างเหมือนวงแหวน ริมล่างจะติดต่อกับหลอดลม
3.ฝาปิดกล่องเสียง (Epiglottis) เป็นกระดูกอ่อนยืดหยุ่น
มีรูปร่างคล้ายใบไม้ ยึดติดกับกระดูกอ่อนไทรอยด์
เมื่อเวลากลืนอาหารลงไป
ฝาปิดกล่องเสียงจะปิด เพื่อไม่ให้อาหารตกลงไป
4.กระดูกอ่อนอาริทีนอยด์ (Arytenoid Cartilage) อยู่ส่วนบนของกระดูกอ่อนคริคอยด์ ซึ่งจะเป็นที่ยึดปลายข้างหนึ่งของสายเสียง
(Vocal cord) ส่วนปลายอีกข้างหนึ่งจะยึดติดกับกระดูกอ่อนไทรอยด์
หลอดลม (Trachea) อยู่ด้านหน้าของหลอดอาหาร
ตอนบนจะติดอยู่กับกระดูกอ่อนคริคอยด์ปลายล่างจะอยู่ในระดับกระดูกสันหลังระดับอกชิ้นที่ 5 (T5) หลอดลมยาวประมาณ 4.5 นิ้ว
ส่วนประกอบของหลอดลมประกอบด้วยกระดูกอ่อนรูปครึ่งวงกลม 16-20 ชิ้น ทั้งนี้เพื่อป้องกันมิให้หลอดลมแฟบได้ง่ายและทำให้อากาศผ่านเข้าออกได้สะดวก ฝาปิดกล่องเสียงก็สามารถขยายตัวได้
สะดวกในการกลืนอาหารทั้งกล่องเสียงและหลอดลมภายในจะบุด้วยเยื่อเมือกและมีขน (Cilia) ซึ่งจะขับเมือกออกมาคอยดักฝุ่นละอองหรือสิ่งที่หายใจปนไปกับอากาศเอาไว้หลอดลมขั้วปอด (Bronchi) เป็นส่วนที่อยู่ต่อจากหลอดลม แยกออกเป็น 2 ข้าง คือ ซ้ายและขวา โดยข้างขวาจะสั้นกว่ากว้างกว่า
และอยู่ในแนวดิ่งมากกว่าข้างซ้าย โรคต่างๆ เช่น วัณโรค
ปอดปวมจึงมักจะเกิดกับข้างขวามากกว่าข้างซ้าย หลอดลมขั้วปอดนี้จะทอดเข้าสู่ปอดข้างขวาและซ้าย
แต่แขนงออกเป็นแขนงเล็กๆเป็นหลอดลมในปอด (Bronchioles)หลอดลมขั้วปอดมีส่วนประกอบเหมือนหลอดลม แต่มีขนาดเล็กกว่าและผนังก็จะบางลงไปเรื่อยๆจนถึงขนาดเล็กและไม่มีกระดูกอ่อนเหลืออยู่
คงมีชั้นกล้ามเนื้อบางๆ ที่ปลายหลอดลมในปอดจะมีถุงลม (Alveoli)รวมกันอยู่เป็นพวงซึ่งเป็นที่แลกเปลี่ยนอากาศทั้งนี้เพราะที่ผนังถุงลมจะมีหลอดเลือดฝอยมาหล่อเลี้ยงมาก
5.5. ปอด (Lung)
ปอดมีอยู่สองข้างวางอยู่ในทรวงอกมีรูปร่างคล้ายกรวย มีปลายหรือยอดชี้ขึ้นไปข้างบนและไปสวม
พอดีกับช่องเปิดแคบๆของทรวงอก ซึ่งช่องเปิดแคบๆนี้ประกอบขึ้นด้วยซี่โครงบนของกระดูกสันอกและกระดูกสันหลังฐานของปอดแต่ละข้างจะใหญ่และวางแนบสนิทกับกระบังลมระหว่างปอด2ข้าง จะพบว่า
มีหัวใจอยู่ ปอดข้างขวาจะโตกว่าปอดข้างซ้ายเล็กน้อยและมีอยู่3ก้อน ส่วนข้างซ้ายมี2ก้อน หน้าที่ของปอดคือ
การนำก๊าซCO2ออกจากเลือด และนำออกซิเจนเข้าสู่เลือด
ปอดจึงมีรูปร่างใหญ่มีลักษณะยืดหยุ่นคล้ายฟองน้ำ
เป็นเยื่อที่บางและละเอียดอ่อน เปียกชื้น และเป็นมันลื่น หุ้มผิวภายนอกของปอด เยื่อหุ้มนี้ ไม่เพียงคลุมปอดเท่านั้น ยังไปบุผิวหนังด้านในของทรวงอกอีก หรือกล่าวได้อีกอย่างหนึ่งว่า เยื่อหุ้มปอดซึ่งมี 2 ชั้น ระหว่าง 2 ชั้นนี้มี ของเหลวอยู่นิดหน่อย เพื่อลดแรงเสียดสี ระหว่างเยื่อหุ้มมีโพรงว่างเรียกว่าช่องระหว่างเยื่อหุ้มปอด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น